اینترنت رفتارها نسل بعدی اینترنت اشیاء (Internet of Behaviors یا IoB)
فراتر از اشیاء، به سمت رفتارها ؛ دنیای جدیدی از دادهها
IOB: وقتی دادههای رفتاری ما را هدف قرار میدهند
از IoT به IoB : تحولی بزرگ در دنیای دیجیتال
در دنیای امروز، فناوری اینترنت اشیا (IoT) به یکی از مهمترین عوامل تحول دیجیتال تبدیل شده است. اما در حالی که IoT اطلاعات جمعآوری شده از دستگاههای متصل را تحلیل میکند، نسل جدیدی از این فناوری در حال ظهور است که بر رفتار انسانها متمرکز شده است: اینترنت رفتارها یا IoB. این مفهوم جدید به دنبال تحلیل و تأثیرگذاری بر رفتار افراد از طریق دادههای جمعآوری شده است. IoB با ترکیب علوم رفتاری و فناوریهای پیشرفته، میتواند الگوهای رفتاری را شناسایی کرده و حتی تغییراتی در آنها ایجاد کند.
اینترنت رفتارها (IoB)، نسل جدید اینترنت اشیا (IoT)، به طور گریزناپذیری به سوی جمعآوری و تحلیل دادههای رفتاری پیش میرود. این دادهها از فعالیتهای روزمره ما جمعآوری میشوند و بر تصمیمگیریهای ما تأثیر میگذارند. از انتخاب فیلم گرفته تا خرید گوشی، همه اینها تحت تأثیر الگوریتمها و دادههای شخصی قرار دارند که ما بهطور آگاهانه یا ناآگاهانه با غولهای فناوری به اشتراک میگذاریم.
این الگوریتمها به قدری پیشرفته شدهاند که گاهی به نظر میرسد ما را بهتر از خودمان میشناسند. این مسئله، هم مزایایی مانند بهبود تجربه کاربری دارد و هم جنبههای ترسناک و کنترلگری که میتواند موجب نگرانی شود. به نوعی، ما بخش زیادی از آزادی تصمیمگیری خود را به دست هوش مصنوعی سپردهایم.
علاوه بر الگوریتمها، میلیاردها دستگاه متصل به اینترنت مانند گوشیها و ساعتهای هوشمند، بهطور مداوم در حال جمعآوری اطلاعات شخصی ما هستند. این دستگاهها، نه تنها دادههای رفتاری ما را ذخیره میکنند، بلکه براساس آنها الگوهای رفتاریمان را تحلیل و پیشبینی میکنند. این روند، پرسشهایی جدی درباره حریم خصوصی و میزان کنترل ما بر زندگیمان ایجاد کرده است.
در نتیجه، اگرچه IoB میتواند ابزار قدرتمندی برای بهبود زندگی ما باشد، اما باید به دقت در نظر گرفت که این فناوری چگونه در حال شکلدهی به انتخابها و تصمیمات روزمره ماست. در نهایت، باید بدانیم که چقدر از این انتخابها واقعاً از خود ما نشأت میگیرد و چقدر از آنها نتیجه تحلیلهای هوش مصنوعی است.
این دستگاههای هوشمند که بخشی از اینترنت اشیا (IoT) هستند، به طور مداوم دادههایی از رفتار و الگوهای مصرف کاربران را جمعآوری میکنند. این دادهها به اینترنت رفتارها (IoB) منتهی میشوند، که به عنوان آینده اینترنت شناخته میشود. در این ساختار، الگوهای رفتاری کاربران تحلیل و پیشبینی شده و نهایتاً بسیاری از جنبههای زندگی ما را تحت کنترل قرار میدهند.
برخی از متخصصان معتقدند که اینترنت رفتارها میتواند بسیاری از تصمیمات و انتخابهای ما را تحت تأثیر قرار دهد. این مسئله نه تنها برای بهبود تجربه کاربری بلکه برای کنترل و هدایت رفتارها در مقیاسی بزرگتر استفاده خواهد شد. چنین تحولی، اگرچه دارای پتانسیلهای فراوانی است، اما نگرانیهایی را درباره حریم خصوصی و آزادی فردی ایجاد میکند که نیازمند توجه و بحثهای گستردهتری است.
اینترنت رفتارها (IoB) چیست ؟
اینترنت رفتارها (IoB) نسل جدیدی از اینترنت است که بر اساس دادههای رفتاری کاربران توسعه یافته و از آنها برای شکلدهی به رفتارها و تجربههای روزمره استفاده میکند. با توجه به پیشرفت سریع فناوری و رشد بیسابقه دستگاههای متصل به اینترنت، انتظار میرود تا سال ۲۰۲۵ هر کاربر اینترنتی هر ۱۸ ثانیه یکبار دادههایی را از طریق یکی از این دستگاهها به اشتراک بگذارد. این حجم عظیم از دادهها، نحوه کار، تحصیل، خرید و حتی مراقبت از سلامت ما را تعیین خواهد کرد.
یک مثال از این تحول را میتوان در بازگشت کارکنان به دفاتر پس از همهگیری کرونا مشاهده کرد؛ جایی که حسگرها شستوشوی دستها و استفاده از ماسک را نظارت میکردند و دادههای رفتاری آنها توسط سازمانها جمعآوری و تحلیل میشد تا الگوهای رفتاری در محیط کار تحت تأثیر قرار گیرد. این مثال نشان میدهد که چگونه اینترنت رفتارها نهتنها دادهها را جمعآوری میکند، بلکه آنها را برای تغییر رفتار افراد به کار میگیرد.
اینترنت رفتارها به شدت با اینترنت اشیا (IoT) مرتبط است، چرا که IoT به جمعآوری دادههای رفتار کاربران از طریق دستگاههای متصل میپردازد. IoB در واقع گام بعدی در این فرایند است و تلاش میکند تا با بهرهگیری از دادهها و روانشناسی، نحوه استفاده از آنها برای توسعه محصولات و خدمات جدید را بهبود بخشد. این موضوع از لحاظ فنی ساده به نظر میرسد، اما از نظر روانشناسی بسیار پیچیده است و به پژوهشهای گستردهای نیاز دارد.
با این حال، اینترنت رفتارها چالشهای اخلاقی و قانونی بسیاری را نیز به همراه دارد. جمعآوری و تحلیل دادهها باید بدون نقض حریم خصوصی کاربران صورت گیرد، که این موضوع یکی از بزرگترین چالشهای این فناوری است. در نتیجه، IoB ترکیبی از سه حوزه تکنولوژی، تحلیل دادهها و روانشناسی است که هر سه برای توسعه آن ضروری هستند.
در کنار چالشهای اخلاقی و قانونی، اینترنت رفتارها میتواند تأثیرات روانشناختی و اجتماعی عمیقی نیز داشته باشد. یکی از نگرانیهای عمده این است که استفاده از دادههای رفتاری ممکن است به کنترل بیش از حد افراد و شکلدهی به انتخابها و تصمیمات آنان منجر شود. این مسئله میتواند به کاهش خودمختاری فردی و افزایش نظارت اجتماعی بینجامد. همچنین، اگرچه IoB میتواند تجربههای شخصیسازیشدهای برای کاربران فراهم کند، این موضوع ممکن است به سوءاستفادههای بالقوه و دستکاریهای روانشناختی منجر شود، که نیاز به توجه ویژه دارد.
تاریخچه و گذشته اینترنت رفتارها ( IoB ) :
تاریخچه اینترنت رفتارها (IoB) در مقایسه با اینترنت اشیا که از دستگاه وندینگ حاوی قوطیهای کوکاکولا در دانشگاه کارنگی ملون در دهه ۱۹۸۰ آغاز شد، کمتر هیجانانگیز است. دلیل این امر این است که IoB هنوز نسبتاً جدید است و کمتر مورد توجه قرار گرفته است. اصطلاح “اینترنت رفتارها” برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ توسط گوته نیمان، استاد دانشگاه هلسینکی فنلاند، در وبلاگ شخصیاش مطرح شد. او پیشبینیهایی درباره تأثیرات روانشناسی اینترنت اشیا داشت که در آن زمان چندان جدی گرفته نشدند، اما امروزه به حقیقت پیوستهاند.
به باور من، در آیندهای نزدیک شاهد ظهور گستردهای از اپلیکیشنها و سرویسهایی خواهیم بود که بهشدت وابسته به اطلاعاتی هستند که بهطور مستقیم از افراد و جوامع جمعآوری میشوند. این اپلیکیشنها و سرویسها با تکیه بر این دادهها، پاسخهای بهتر، دسترسی بهتری به اطلاعات، ارتباطات مؤثرتر، تعاملات بیشتر، سرگرمیهای متنوعتر و خدمات کاربردیتری را ارائه خواهند داد.
نیمان سالها تلاش کرد تا با حضور در کنفرانسها و سمینارها، مفهوم اینترنت رفتارها را به شرکتها معرفی کند. اما در آن زمان، متقاعد کردن شرکتها به اهمیت دادههای کاربران دشوار بود؛ چراکه این دادهها هنوز جمعآوری نشده بودند و پتانسیلهای نهفته در آنها به طور کامل شناخته نشده بود.
در نهایت، در سال ۲۰۲۰ شرکت پژوهشی فناوری اطلاعات گارتنر (Gartner)، که به پیشبینی مهمترین ترندهای تکنولوژی شهرت دارد، اینترنت رفتارها را در کنار مفاهیمی مانند رایانش افزایش حریم خصوصی، رایانش ابری توزیعشده، و مهندسی هوش مصنوعی به عنوان یکی از ۹ ترند استراتژیک تکنولوژی معرفی کرد.
گارتنر در این مقاله خود در این باره می نویسد :
همانطور که نمونههایی از نظارت بر رعایت پروتکلهای بهداشتی در دوران همهگیری نشان داد، اینترنت رفتارها (IoB) بر استفاده از دادهها برای تغییر رفتارها متمرکز است. با پیشرفت تکنولوژیهایی که «غبار دیجیتال» زندگی روزمره را جمعآوری میکنند—دادههایی که هم در دنیای دیجیتال و هم در دنیای فیزیکی حضور دارند—این اطلاعات میتواند از طریق حلقههای بازخورد برای اصلاح و هدایت رفتارها مورد استفاده قرار گیرد.
برای نمونه، در وسایل نقلیه سازمانی، تکنولوژی تلماتیک که با استفاده از GPS و مجموعهای از حسگرها برای کنترل از راه دور سیستمهای حملونقل به کار میرود، قادر است رفتار رانندگی کارکنان را، از جمله ترمزهای ناگهانی و پیچیدنهای خطرناک، نظارت کند. شرکتها با استفاده از این دادهها میتوانند عملکرد رانندگان، مسیریابی و ایمنی را بهبود بخشند.
بر اساس گزارش گارتنر، IoB میتواند دادهها را از منابع مختلفی جمعآوری، ترکیب و پردازش کند؛ این منابع شامل دادههای مشتری، اطلاعات شهروندان که توسط بخش عمومی و سازمانهای دولتی پردازش میشود، شبکههای اجتماعی، ابزارهای تشخیص چهره و ردیابی موقعیت مکانی است. گارتنر همچنین تأکید کرده است که پیچیدگی فزاینده تکنولوژی در پردازش این دادهها، به رشد و گسترش اینترنت رفتارها کمک میکند.
کمی بیشتر درباره تاریخچه اینترنت رفتارها : هوش مصنوعی تعاملی مبتنی بر رفتار کاربران
تاریخچه اینترنت رفتارها (IoB) گرچه نسبت به اینترنت اشیا کمتر مورد توجه قرار گرفته، اما پتانسیل بالایی برای تغییر نحوه تعامل انسانها با فناوری و محیط اطراف دارد. در دهه اخیر، IoB از یک مفهوم نوپا به یکی از مهمترین محورهای توسعه فناوریهای نوین تبدیل شده است. این مفهوم، که از تلفیق دادههای دیجیتال و فیزیکی بهدستآمده از رفتارهای انسانی بهوجود میآید، به شرکتها و سازمانها امکان میدهد تا به شیوهای بیسابقه به تحلیل و پیشبینی رفتارهای کاربران بپردازند.
یکی از عوامل مهم در رشد و توسعه IoB، پیشرفتهای سریع در زمینه هوش مصنوعی و یادگیری ماشین است. این تکنولوژیها قادرند حجم عظیمی از دادههای رفتاری را پردازش کرده و الگوهای پنهانی را شناسایی کنند که تا پیش از این امکانپذیر نبود. این تحلیلهای پیشرفته میتوانند به شرکتها کمک کنند تا نه تنها رفتار فعلی کاربران را درک کنند، بلکه نیازها و خواستههای آتی آنها را نیز پیشبینی کرده و بر اساس آن، خدمات و محصولات خود را بهینهسازی کنند.
بهعلاوه، افزایش روزافزون دستگاههای متصل به اینترنت و رشد فناوریهای پوشیدنی، به گسترش IoB دامن زده است. این دستگاهها اطلاعاتی دقیق و بیوقفه از کاربران جمعآوری میکنند که میتواند برای ارائه تجربههای شخصیسازیشدهتر و بهبود ارتباطات بین کاربران و دستگاهها مورد استفاده قرار گیرد. اینترنت رفتارها بهطور فزایندهای به ابزاری حیاتی برای شرکتها تبدیل شده تا بتوانند نه تنها محصولات و خدمات خود را بهبود بخشند، بلکه رضایت و وفاداری مشتریان خود را نیز افزایش دهند.
رمزنگاری همریختی: کلید طلایی حفاظت از دادهها در عصر اینترنت رفتارها
اینترنت رفتارها (IoB) بهرغم مزایا و قابلیتهای بیشماری که ارائه میدهد، نگرانیهای قابلتوجهی در حوزه امنیت و حفظ حریم خصوصی ایجاد کرده است. با پیشرفت این فناوری، حجم عظیمی از دادههای رفتاری و شخصی افراد جمعآوری و تحلیل میشود، که اگر بهدرستی مدیریت نشود، میتواند منجر به نقض جدی حریم خصوصی شود. این موضوع بهویژه در دنیایی که بهسرعت به سمت دیجیتالی شدن کامل پیش میرود، بسیار حیاتی است. درصورتیکه این مسائل بهطور مؤثر حل نشوند، ممکن است جوامع به سمت سناریوهای نگرانکنندهای مانند آنچه در داستانهای دیستوپیایی نظیر “۱۹۸۴” جورج اورول و “گزارش اقلیت” فیلیپ کی. دیک مطرح شده است، سوق پیدا کنند.
یکی از راهحلهای نوآورانه برای مقابله با این تهدیدات، استفاده از رمزنگاری همریختی (Homomorphic Encryption) است. این نوع رمزنگاری به کاربران و سازمانها اجازه میدهد تا دادههای خود را بدون افشای محتوای آن، مورد پردازش و تحلیل قرار دهند. بهعبارتدیگر، دادهها میتوانند در حالت رمزنگاری شده باقی بمانند و بدون نیاز به رمزگشایی، عملیاتهای لازم روی آنها انجام شود. این تکنیک بهویژه در مواردی که دادههای حساس و شخصی کاربران مورد استفاده قرار میگیرند، میتواند یک ابزار مؤثر برای حفظ امنیت و حریم خصوصی باشد.
بهعنوان مثال، تصور کنید که در حال جستجو برای یافتن یک رستوران در گوگل هستید. این اقدام بهظاهر ساده میتواند حجم زیادی از اطلاعات شخصی شما را در اختیار شرکتهای مختلف قرار دهد. این دادهها ممکن است شامل موقعیت جغرافیایی شما، زمان جستجو و حتی ترجیحات غذایی شما باشد. اگر این جستجو تحت محافظت رمزنگاری همریختی انجام شود، این اطلاعات دیگر در دسترس شرکتها قرار نمیگیرد. بهاینترتیب، امنیت و حریم خصوصی شما در برابر دسترسی غیرمجاز به دادهها تضمین میشود.
علاوهبراین، با استفاده از رمزنگاری همریختی، شرکتهایی مانند گوگل نمیتوانند نتایج جستجو و پاسخهایی که به شما ارائه میدهند را مشاهده کنند. این بدان معناست که حتی اطلاعاتی که از جستجوی شما برای تعیین مسیر به رستوران یا ارائه پیشنهادات مرتبط استفاده میشود، بهطور کامل محافظت میشود. این تکنیک نهتنها به کاربران احساس امنیت بیشتری میدهد، بلکه به ایجاد اعتماد بیشتر بین کاربران و ارائهدهندگان خدمات دیجیتال کمک میکند و در نهایت میتواند به پذیرش گستردهتر IoB منجر شود.
حفاظت از حریم خصوصی در عصر دیجیتال: رمزنگاری همریختی و اینترنت رفتارها
رمزنگاری همریختی بهعنوان یکی از پیشرفتهترین تکنیکهای امنیتی، میتواند نقشی کلیدی در محافظت از آینده اینترنت رفتارها (IoB) ایفا کند. اگرچه ممکن است هنگام جستجوی سادهای مانند یافتن بهترین رستورانهای اطراف، نگرانی چندانی درباره امنیت دادههای خود نداشته باشیم، اما اهمیت این فناوری در حوزههایی که با اطلاعات شخصی حساس مانند دادههای بانکی و مراقبتهای بهداشتی سروکار دارند، بهمراتب بیشتر است. در این موارد، رمزنگاری همریختی میتواند اطمینان حاصل کند که دادههای حساس کاربران همواره محافظت شده و از دید دستاندرکاران پردازش و تحلیل این دادهها پنهان میمانند. علاوه بر این، یکی از ویژگیهای برجسته رمزنگاری همریختی این است که در برابر تهدیدات ناشی از رمزگشایی کامپیوترهای کوانتومی، مقاوم باقی میماند.
فرآیند کار رمزنگاری همریختی با استفاده از یک کلید عمومی برای رمزنگاری دادهها آغاز میشود، مشابه آنچه در سایر روشهای رمزنگاری معمول است. اما تفاوت اساسی این روش در این است که سیستم جبری آن اجازه میدهد تا روی دادههای رمزنگاریشده، محاسبات ریاضی و تجزیهوتحلیل انجام شود، بدون آنکه نیازی به رمزگشایی اولیه باشد. پس از اتمام این فرآیند، تنها کسی که کلید خصوصی منطبق را در اختیار دارد، قادر به دسترسی به دادهها خواهد بود. این روش تضمین میکند که دادههای کاربران حتی زمانی که در حال پردازش توسط شرکتهای فناوری هستند، همچنان محرمانه باقی میمانند و از هرگونه دسترسی غیرمجاز در امان هستند.
کریگ جنتری ( به نقل از مقاله ای در فوربس )، دانشمند کامپیوتری که در سال ۲۰۰۹ اولین سیستم رمزنگاری همریختی را ایجاد کرد، این روش را به ابزاری به نام «گلاو باکس» (glovebox) تشبیه کرده است. گلاو باکس به پژوهشگران اجازه میدهد تا بدون تماس مستقیم با مواد خطرناک، آزمایشهای خود را در محفظهای شیشهای انجام دهند. بههمین ترتیب، در رمزنگاری همریختی نیز، تحلیلگران میتوانند دادهها را بدون دسترسی مستقیم به آنها، تجزیهوتحلیل کنند. پس از اتمام تجزیهوتحلیل، فقط فردی که کلید خصوصی را دارد میتواند به دادههای پردازش شده دسترسی داشته باشد.
با وجود پتانسیل بالای رمزنگاری همریختی، گسترش و پذیرش عمومی آن تاکنون کند بوده است. این فناوری هنوز در مراحل اولیه توسعه خود قرار دارد و کاربردهای عملی آن محدود است. با این حال، تلاشهایی در سطح بینالمللی برای کاهش هزینههای بالا و پیچیدگیهای محاسباتی مرتبط با رمزنگاری همریختی در حال انجام است. بهعنوان نمونه، شرکتهای بزرگی مانند IBM، مایکروسافت و اینتل در سال ۲۰۱۷ کنسرسیومی را تأسیس کردند تا با همکاری یکدیگر، موانع موجود را برطرف کرده و این فناوری نوین را بهصورت گستردهتر در دسترس قرار دهند. این تلاشها میتواند در آینده نزدیک به پذیرش و استفاده گستردهتر از رمزنگاری همریختی در اینترنت رفتارها منجر شود.
توسعه سیستمهای رمزنگاری همریختی توسط غولهای فناوری :
طبق پیشبینی شرکت گارتنر، تا سال 2025 بیش از نیمی از جمعیت جهان بهنوعی با سیستمهای اینترنت رفتارها (IoB) که توسط دولتها و شرکتهای خصوصی ایجاد میشوند، در تعامل خواهند بود. در این میان، اپلیکیشنهای سلامت و ساعتهای هوشمند که بهطور مداوم دادههای شخصی کاربران را جمعآوری و تحلیل میکنند، به فعالیت خود ادامه خواهند داد، حتی با وجود نگرانیهای جدی در مورد حریم خصوصی.
از یک سو، رشد سریع شبکههای اجتماعی، خریدهای آنلاین، دستیارهای دیجیتال و سایر تکنولوژیهایی که به اطلاعات شخصی کاربران وابسته هستند، نشاندهندهی این است که بیشتر کاربران با ارائه دادههای خود مشکلی ندارند. اما از سوی دیگر، قوانین و مقررات مرتبط با حفظ حریم خصوصی و استفاده از دادهها، نقش مهمی در تعیین چگونگی استفاده سازمانهای خصوصی و دولتی از این اطلاعات برای تغییر الگوهای رفتاری ایفا خواهند کرد.
با این حال، گارتنر بر این باور است که پروژههای مبتنی بر اینترنت رفتارها تنها در صورتی موفق خواهند بود که ارزش افزودهی ملموسی برای کاربران ایجاد کنند. اگر این فناوری نتواند خدماتی ارائه دهد که نیازهای واقعی کاربران را برآورده کند، تمام ایدهی IoB ممکن است با شکست مواجه شود. بههمیندلیل، دغدغههای مربوط به حریم خصوصی باید بهشکلی مؤثر حلوفصل شوند تا این فناوری بتواند در آینده بهطور گستردهتری پذیرفته شود و به یک استاندارد در زندگی روزمره تبدیل شود.
در این راستا، توسعه سیستمهای رمزنگاری همریختی توسط غولهای فناوری نظیر IBM و مایکروسافت، گامی مهم در جهت محافظت از حریم خصوصی کاربران است. این شرکتها با سرمایهگذاریهای کلان و همکاریهای بینالمللی در تلاش هستند تا این فناوری را به مرحلهای برسانند که امنیت دادهها بهطور کامل حفظ شود و اعتماد کاربران به استفاده از IoB افزایش یابد. با پیشرفت این فناوری، امکان تجزیهوتحلیل دادهها بدون نیاز به آشکارسازی اطلاعات حساس، یک قدم مهم در جهت دستیابی به آیندهای امنتر و شفافتر برای اینترنت رفتارها خواهد بود.
5 عنصر کلیدی برای درک بهتر تکنولوژی اینترنت رفتارها (IoB) :
تعریف و مفهوم IoB: اینترنت رفتارها (IoB) مرحلهی پیشرفتهای از اینترنت اشیاء (IoT) است که با جمعآوری دادههای رفتاری از دستگاههای متصل به اینترنت، به تحلیل و پیشبینی رفتار انسانها میپردازد. این فناوری با ادغام علوم رفتاری، دادههای IoT و هوش مصنوعی، به کسبوکارها و سازمانها اجازه میدهد تا عادات و الگوهای رفتاری افراد را بهتر درک کنند.
نحوه کارکرد IoB: IoB از دادههایی که از دستگاههای هوشمند، اپلیکیشنها و سنسورهای مختلف جمعآوری میشود، استفاده میکند. این دادهها میتوانند شامل تعاملات دیجیتال، الگوهای خرید، استفاده از خدمات آنلاین و حتی دادههای بیومتریک باشند. این اطلاعات توسط الگوریتمهای پیشرفته تجزیه و تحلیل میشود تا پیشبینیهای دقیقی از رفتار افراد ارائه شود.
کاربردهای IoB: کاربردهای IoB بسیار گسترده است و در حوزههایی مانند بازاریابی، سلامت، آموزش و امنیت به کار میرود. برای مثال، کسبوکارها میتوانند با تحلیل دادههای IoB، رفتار مشتریان خود را پیشبینی کرده و استراتژیهای بازاریابی خود را بهینه کنند. در حوزه سلامت، IoB میتواند به پزشکان کمک کند تا رفتارهای مرتبط با سلامت بیماران را زیر نظر بگیرند و توصیههای شخصیسازیشده ارائه دهند.
چالشها و نگرانیها: با وجود مزایای متعدد IoB، این فناوری چالشها و نگرانیهای جدی مرتبط با حریم خصوصی و اخلاقیات را نیز به همراه دارد. جمعآوری و تحلیل دادههای رفتاری میتواند منجر به نقض حریم خصوصی افراد شود و سوالاتی را درباره کنترل دادهها و استفاده از آنها برای دستکاری رفتارها مطرح کند.
آینده IoB: با توجه به پیشرفتهای روزافزون در هوش مصنوعی و تحلیل دادهها، IoB پتانسیل زیادی برای تحول در حوزههای مختلف دارد. این فناوری میتواند به بهبود تجربه کاربری، افزایش کارایی سازمانها و حتی بهبود زندگی روزمره انسانها منجر شود. با این حال، لازم است که قوانین و چارچوبهای اخلاقی مناسبی برای استفاده از IoB تدوین شود تا از سوءاستفادههای احتمالی جلوگیری شود.
بازار جهانی اینترنت رفتارها
بازار جهانی اینترنت رفتارها (IoB) پیشبینی میشود از ۴۱۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ به ۸۱۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۳۲ برسد، با رشد سالانه مرکب (CAGR) ۲۳٪ اینترنت رفتارها به حوزهای از تحقیق و توسعه اشاره دارد که به دنبال درک چگونگی، زمان و دلایل استفاده انسانها از فناوری برای تصمیمگیریهای خرید است. IoB مفهومی است که تحقیقات رفتاری و فناوری را برای مطالعه نگرشهای افراد در مورد محصولات و خدمات ترکیب میکند.
ردیابی موقعیت، دادههای بزرگ و تشخیص چهره در حال ترکیب و مطابقت با رویدادهای رفتاری هستند. این امر تخمین زده میشود که رشد بازار را تقویت کند. برای حداکثر کردن کیفیت زنجیره ارزش و خدمات خود و تصمیمگیریهای آگاهانهتر، دادههای رفتاری به سازمانها کمک میکنند. همچنین، به دلیل دیجیتالی شدن مداوم، عملکردهای تجاری و استراتژیهای آنها برای اجرای برنامههای تجاری خود به شدت تغییر کردهاند.
کلیدی ترین جنبه های اقتصاد ” اینترنت رفتارها ” :
- بازار جهانی اینترنت رفتارها انتظار میرود با رشد قابل توجهی CAGR ۲۳٪ در دوره پیشبینی از ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۲ رشد کند.
- اندازه بازار اینترنت رفتارها پیشبینی میشود از ۳۸۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ به حدود ۸۱۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۳۲ افزایش یابد.
- اینترنت رفتارها (IoB) تحقیقات رفتاری و فناوری را برای درک چگونگی تصمیمگیریهای خرید افراد، با استفاده از مفاهیمی مانند ردیابی موقعیت، دادههای بزرگ و تشخیص چهره، ترکیب میکند.
- رشد در بازار اینترنت اشیا (IoT) یک عامل محرک مهم برای بازار IoB است، زیرا فناوری IoT به دستگاههای هوشمند اجازه میدهد تا دادهها را جمعآوری و به اشتراک بگذارند و تجربه مشتری و ادغام تجزیه و تحلیل را بهبود بخشند.
- نگرانیهای امنیتی دادهها، از جمله نقض و از دست دادن دادهها، عوامل بازدارنده اصلی رشد بازار هستند، زیرا کسبوکارها با مدیریت مقادیر زیادی از دادههای به دست آمده از منابع مختلف تلاش میکنند.
- IoB با اجازه دادن به کسبوکارها برای ادغام دادهها از منابع مختلف، بهبود کارایی و کیفیت خدمات را افزایش داده است، به ویژه برای حفظ اعتماد مشتری از نظر حریم خصوصی و امنیت مهم است.
- بازاریابی دیجیتال بالاترین سهم را در بازار IoB دارد، با یک CAGR ۳۵٪، نشان دهنده اهمیت استراتژیهای بازاریابی مبتنی بر دادهها در رسیدن و درگیر کردن مخاطبان جهانی به طور مؤثر است.
- شرکتهای کوچک و متوسط (SMEs) بر بازار تسلط دارند، با ۵۹٪ از سهم، نشان دهنده نقش قابل توجه SMEs در اجرای فناوریهای IoB، کمک قابل توجه به اقتصادهای جهانی و اشتغال است.
- بخش BFSI (بانکداری، خدمات مالی و بیمه) بزرگترین سهم را در تحلیل عمودی صنعت دارد، با استفاده از IoB برای برنامههای مختلف مانند اطلاعیههای خودکار و تولید بیانیهها، و در نتیجه بهبود تجربه و خدمات مشتری.
- منطقه آسیا و اقیانوسیه بازار جهانی IoB را رهبری میکند، به دنبال آمریکای شمالی، به دلیل افزایش سرمایهگذاری در زیرساختهای ابری و پذیرش زودهنگام فناوریهای پیشرفته در این مناطق.
- بازیگران اصلی بازار در بخش IoB شامل Vertica Systems، Aware، Inc ، Capillary Technologies، Trifacta، NuData Security، CognitiveScale، Guardian Analytics و سایر شرکتهای برجسته هستند.
تحلیل و پیشبینی بازار و آینده اینترنت رفتار محور
• عوامل محرک : رشد بازار اینترنت اشیا
فناوری اینترنت اشیا به دستگاههای هوشمند مختلف اجازه میدهد تا با هم ارتباط برقرار کنند و دادهها را به اشتراک بگذارند. علاوه بر این، دستگاههای پوشیدنی، تلفنهای همراه و سنسورها، در میان سایر دستگاههای هوشمند، با درک رفتار کاربران و بهبود تجربه مشتریان، دادههای مهمی را جمعآوری میکنند. تقاضای روزافزون برای ادغام تجزیه و تحلیل و تحلیل دادهها، تخمین زده میشود که بازار اینترنت اشیا را رشد دهد، که به رشد بیشتر بازار جهانی اینترنت رفتار در دوره پیشبینی ۲۰۲۳-۲۰۳۲ کمک خواهد کرد.
• عوامل بازدارنده : نگرانیهای مربوط به امنیت دادهها
دادهها مهمترین بخش هستند که اکثر کسبوکارها در مدیریت خود با آن دست و پنجه نرم میکنند. از دست دادن دادهها و نقضهای امنیتی به دلیل مدیریت ناکافی پتابایتها و اگزابایتها از دادهها افزایش یافته است. تیمهای بازاریابی برای ارائه یک تجربه خوب مشتری در برخورد با صنعت رقابتی فعلی، به دادههای امن و بلادرنگ نیاز دارند. همچنین، سازمانها در حال جمعآوری دادهها از چندین منبع و اندازهگیری آن به صورت آنلاین هستند.
• فرصتهای رشد : IoB بهبود کارایی و کیفیت خدمات
IoB با بهبود کارایی و کیفیت خدمات، امکان اصلاح بیشتری را فراهم خواهد کرد. با IoB ادغام دادهها از منابع مختلف، به دست آوردن بینشهای جدید از دادهها و بهبود کیفیت دادهها آسان است. این برای کسبوکارها بسیار مهم خواهد بود که نسبت به مشتریان خود که نگران حریم خصوصی و امنیت هستند، حساستر باشند.
علاوه بر این، عواملی مانند افزایش استفاده از پلتفرمهای ابری، کاهش هزینه دستگاههای متصل و پیشرفت فناوریهای شبکه بیسیم، رشد بازار جهانی اینترنت رفتار را در دوره پیشبینی تقویت خواهد کرد.
• عوامل جهشی : IoB به دلیل همهگیری کووید-۱۹ به روند توسعهای تبدیل شد
همهگیری کووید-۱۹ مهمترین عاملی است که از طریق آن IoB به روند تبدیل شد. در طول همهگیری، کسبوکارها بر نحوه ارتباط با مشتریان خود برای درگیر نگه داشتن آنها در برندهای خود تمرکز میکنند. از دیدگاه روانشناسی انسان، مفهوم IoB دادهها را به طور دقیق تجزیه و تحلیل میکند. IoB سعی میکند دادههایی را که توسط کاربر آنلاین از دیدگاه روانشناسی رفتاری به دست آمده است، درک کند. این رویکرد جدید بر کیفیت زیرساخت تأثیر گذاشته است زیرا سازمانهای متعددی سعی میکنند اتصال خود را افزایش دهند.
• تحلیل کاربردها : بازاریابی دیجیتال با بالاترین CAGR بر بازار تسلط دارد
بر اساس کاربرد، بخش به بازاریابی دیجیتال، کمپین تبلیغاتی، ترویج برند، تحویل محتوا و سایر کاربردها تقسیم میشود. بخش بازاریابی دیجیتال بالاترین سهم درآمدی را به خود اختصاص داد که ۳۵٪ از کل بازار را تشکیل میدهد. این حوزهای است که در آن محصولات و خدمات با کمک دادهها به عنوان کالای اصلی خود به افراد در سراسر جهان بازاریابی میشوند. خدمات بازاریابی دیجیتال برای افزایش و ارتقای فروش و ایجاد سرنخها استفاده میشد.
• تحلیل اندازه شرکت : شرکتهای کوچک و متوسط بزرگترین سهم بازار را به خود اختصاص دادند
بر اساس اندازه شرکت، بازار به شرکتهای بزرگتر و شرکتهای کوچک و متوسط تقسیم میشود. شرکتهای کوچک و متوسط بزرگترین سهم ۵۹٪ از بازار را به خود اختصاص میدهند. شرکتهای کوچک و متوسط متعددی در سراسر جهان وجود دارند و آنها با نرخ بالاتری در حال اجرای فناوریهای مبتنی بر IoT هستند. طبق گفته بانک جهانی، SMEs دارای شرکتهای عظیم در سراسر جهان هستند. این نقش حیاتی در گسترش بازار اقتصاد جهانی، اجرای فناوری و ایجاد اشتغال ایفا میکند. آنها ۹۰٪ از کل شرکتها و بیش از ۵۰٪ از کل مشاغل در سراسر جهان را تشکیل میدهند. در اقتصادهای در حال توسعه، انتظار میرود SMEs تا ۴۰٪ از مشارکت در تولید ناخالص داخلی را داشته باشند.
نکات کلیدی :
- تعریف IoB: نسل جدیدی از اینترنت که بر تحلیل دادههای رفتاری کاربران و تاثیرگذاری بر رفتار آنها تمرکز دارد.
- ارتباط IoB و IoT: IoB بر دادههای جمعآوری شده از دستگاههای متصل به اینترنت متکی است.
- مزایای IoB: بهبود تجربه کاربری، شخصیسازی خدمات، افزایش بهرهوری کسبوکارها.
- چالشهای IoB: نگرانیهای درباره حریم خصوصی، کنترل رفتار، سوءاستفاده از دادهها.
- رمزنگاری همریختی: راهکاری برای حفظ حریم خصوصی در IoB که به تحلیل دادهها بدون افشای محتوای آنها اجازه میدهد.
- اهمیت استانداردسازی: نیاز به استانداردهای جهانی برای حفاظت از دادهها و اطمینان از استفاده اخلاقی از IoB.
نکات تکمیلی:
- تأثیر روانشناسی: IoB با استفاده از اصول روانشناسی، رفتار کاربران را مدلسازی کرده و به تغییر آن میپردازد.
- نقش هوش مصنوعی: هوش مصنوعی در تحلیل حجم عظیم دادههای رفتاری و ایجاد الگوهای پیشبینیکننده نقش کلیدی دارد.
- چالشهای فنی: توسعه زیرساختهای لازم برای پردازش حجم عظیم دادههای IoB و اجرای الگوریتمهای پیچیده.
- ملاحظات اخلاقی: نیاز به ایجاد قوانین و مقررات مناسب برای استفاده اخلاقی از IoB.
- پتانسیلهای اقتصادی: IoB میتواند فرصتهای کسبوکار جدیدی را ایجاد کرده و به رشد اقتصادی کمک کند.
نتیجهگیری:
اینترنت رفتارها پتانسیل تحولآفرینی در زندگی ما دارد اما همراه با آن چالشهای جدی نیز به همراه میآورد. رمزنگاری همریختی میتواند به عنوان یک راهکار برای حفظ حریم خصوصی در IoB مطرح شود، اما توسعه و اجرای آن نیازمند تلاشهای بیشتر است. برای بهرهبرداری بهینه از مزایای IoB و کاهش خطرات آن، نیاز به همکاری بین دولتها، سازمانها و محققان داریم تا استانداردهای لازم برای حفاظت از دادهها و استفاده اخلاقی از این فناوری ایجاد شود.
پرسشهای تحقیقاتی بیشتر :
- اثرات اجتماعی: چه تأثیرات اجتماعی گستردهای را میتوان برای IoB پیشبینی کرد؟ آیا IoB به افزایش نابرابری اجتماعی منجر میشود؟
- حاکمیت داده: چه مدلهای حکمرانی دادهای برای مدیریت موثر دادههای رفتاری مناسب هستند؟
- اخلاق در IoB: چگونه میتوان اطمینان حاصل کرد که IoB به نفع همه افراد جامعه باشد و از سوءاستفاده از آن جلوگیری کرد؟
- امنیت سایبری: چه تهدیدات امنیتی جدیدی با ظهور IoB ایجاد میشود و چگونه میتوان با آنها مقابله کرد؟
- تعامل انسان و ماشین: چگونه میتوان تعامل بین انسان و سیستمهای مبتنی بر IoB را بهبود بخشید؟
- مقاومت در برابر تغییر: چگونه میتوان مقاومت افراد در برابر تغییر رفتارهای خود را با استفاده از IoB کاهش داد؟
- اثرات روانشناختی: چه تأثیرات روانشناختی بلندمدتی را میتوان برای استفاده گسترده از IoB پیشبینی کرد؟
- نقش دولتها: دولتها چه نقشی در تنظیم مقررات و ایجاد چارچوبهای قانونی برای IoB ایفا میکنند؟
- همکاری بینالمللی: چگونه میتوان همکاری بینالمللی در زمینه توسعه و تنظیم مقررات IoB را تقویت کرد؟
- آینده شغلی: چه مشاغل جدیدی با ظهور IoB ایجاد میشود و چه مهارتهایی برای موفقیت در این حوزه مورد نیاز است؟
پیشنهادات برای تحقیقات بیشتر
- مطالعه موردی: بررسی دقیق یک کاربرد خاص از IoB در یک صنعت خاص.
- تحلیل مقایسهای: مقایسه IoB با سایر فناوریهای مرتبط مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین.
- ارزیابی ریسک: ارزیابی ریسکهای امنیتی و حریم خصوصی در سیستمهای IoB.
- توسعه مدلهای کسبوکار: طراحی مدلهای کسبوکار جدید برای شرکتهایی که در حوزه IoB فعالیت میکنند.
- بررسی اثرات اجتماعی: بررسی تأثیرات اجتماعی و اقتصادی IoB بر جوامع مختلف.
سخن پایانی نویسنده :
اینترنت رفتارها (IoB) به عنوان نسل بعدی اینترنت، پتانسیل تحولآفرینی در زندگی ما دارد. با این حال، این فناوری با چالشهای جدی مانند حفاظت از حریم خصوصی و سوءاستفاده از دادهها نیز همراه است. رمزنگاری همریختی میتواند به عنوان یک راهکار امیدوارکننده برای مقابله با این چالشها مطرح شود. با این حال، توسعه و اجرای گسترده این فناوری نیازمند تلاشهای مشترک دولتها، سازمانها و محققان است.
برای بهرهبرداری بهینه از مزایای IoB و کاهش خطرات آن، باید به ایجاد استانداردهای جهانی برای حفاظت از دادهها و استفاده اخلاقی از این فناوری توجه کنیم. همچنین، آموزش آگاهی عمومی در مورد IoB و حقوق دیجیتال، نقش مهمی در شکلگیری آینده این فناوری خواهد داشت.
در نهایت، میتوان گفت که IoB آیندهای پر از فرصتها و چالشها است.با اتخاذ رویکردی متعادل و مبتنی بر اصول اخلاقی، میتوانیم از این فناوری برای بهبود زندگی بشر استفاده کنیم و در عین حال از حریم خصوصی و آزادی فردی خود محافظت کنیم.